องค์ประกอบของมรรคมีองค์ 8 โดยละเอียดดังนี้:
สัมมาทิฏฐิ (ความเห็นชอบ)
คือการมีความเข้าใจถูกต้องเกี่ยวกับความจริงของชีวิต เช่น เรื่องกฎแห่งกรรม ไตรลักษณ์ และอริยสัจ 4
สัมมาสังกัปปะ (ความดำริชอบ)
หมายถึงความคิดที่ปราศจากโลภะ โทสะ และโมหะ รวมถึงความคิดที่เกื้อกูลต่อผู้อื่น
สัมมาวาจา (วาจาชอบ)
คือการเว้นจากวจีทุจริต 4 ได้แก่ การพูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดคำหยาบ และพูดเพ้อเจ้อ
สัมมากัมมันตะ (การกระทำชอบ)
หมายถึงการละเว้นจากการฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ และประพฤติผิดในกาม
สัมมาอาชีวะ (การเลี้ยงชีพชอบ)
คือการประกอบอาชีพสุจริต ไม่เบียดเบียนผู้อื่น และไม่ผิดศีลธรรม
สัมมาวายามะ (ความเพียรชอบ)
หมายถึงความพยายามในการละความชั่ว ทำความดี และรักษาจิตให้บริสุทธิ์
สัมมาสติ (ความระลึกชอบ)
คือการมีสติรู้เท่าทันในกาย เวทนา จิต และธรรม ตามหลักสติปัฏฐาน 4
สัมมาสมาธิ (ความตั้งมั่นชอบ)
หมายถึงการฝึกจิตให้สงบ มั่นคง และเป็นสมาธิ จนถึงระดับฌาน
มรรคมีองค์ 8 นี้แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ ศีล (3-5) สมาธิ (6-8) และปัญญา (1-2) ซึ่งเป็นหลักปฏิบัติที่ครอบคลุมการพัฒนาตนเองทั้งทางกาย วาจา และใจ
การประยุกต์มรรคมีองค์ 8 กับการเดินทางไปยังเกาะเล็กๆ ในทะเลด้วยเรือพายกัน 2 คน
สัมมาทิฏฐิ (ความเห็นชอบ):
เข้าใจว่าการไปถึงเกาะต้องอาศัยความพยายามและการวางแผนที่ดี
ตระหนักถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในทะเลและเตรียมพร้อมรับมือ
สัมมาสังกัปปะ (ความดำริชอบ):
วางแผนการเดินทางอย่างรอบคอบ เช่น เลือกเส้นทางที่ปลอดภัย
คิดถึงวิธีแก้ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นระหว่างทาง
สัมมาวาจา (วาจาชอบ):
สื่อสารกันอย่างชัดเจนและเป็นมิตรระหว่างคู่เดินทาง
ให้กำลังใจซึ่งกันและกันเมื่อเจอความยากลำบาก
สัมมากัมมันตะ (การกระทำชอบ):
พายเรืออย่างระมัดระวังและถูกวิธี
ช่วยเหลือซึ่งกันและกันในการทำงานต่างๆ บนเรือ
สัมมาอาชีวะ (การเลี้ยงชีพชอบ):
จัดเตรียมเสบียงและน้ำดื่มที่เพียงพอและมีประโยชน์
ใช้ทรัพยากรบนเรืออย่างประหยัดและคุ้มค่า
สัมมาวายามะ (ความเพียรชอบ):
พายเรืออย่างสม่ำเสมอ แม้จะเหนื่อยล้า
ไม่ย่อท้อเมื่อเจอกับคลื่นลมแรงหรืออุปสรรค
สัมมาสติ (ความระลึกชอบ):
คอยสังเกตสภาพอากาศและทิศทางลมอยู่เสมอ
ระมัดระวังอันตรายรอบตัว เช่น หินโสโครกหรือกระแสน้ำ
สัมมาสมาธิ (ความตั้งมั่นชอบ):
จดจ่อกับการพายเรือและรักษาทิศทาง
มีสมาธิในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าที่อาจเกิดขึ้น
การทำงานร่วมกันของทั้ง 8 องค์:
เริ่มด้วยความเข้าใจและการวางแผนที่ดี (สัมมาทิฏฐิ, สัมมาสังกัปปะ)
ปฏิบัติงานด้วยความระมัดระวังและช่วยเหลือกัน (สัมมากัมมันตะ, สัมมาวาจา)
จัดการทรัพยากรอย่างเหมาะสมและพยายามอย่างต่อเนื่อง (สัมมาอาชีวะ, สัมมาวายามะ)
มีสติและสมาธิตลอดการเดินทาง (สัมมาสติ, สัมมาสมาธิ)
การปฏิบัติตามมรรคมีองค์ 8 นี้จะช่วยให้ทั้งสองคนเดินทางไปถึงเกาะได้อย่างปลอดภัยและสำเร็จตามเป้าหมาย แม้จะต้องเผชิญกับความท้าทายต่างๆ ในทะเล